رضایت زائران امام رضا(ع) از زائر‌سرای بولوار چمن

خانواده‌ای با چمدان‌های کوچک از در حاشیه بولوار چمن وارد می‌شود. پدر و مادر خانواده به‌سمت ساختمان پذیرش پیش می‌روند و بچه‌ها مبهوت زیبایی و آرامش این مکان شده‌اند. خانواده دیگری می‌خواهند به حرم مطهر مشرف شوند و نگهبان مجموعه با صبر و حوصله راهنمایی‌شان می‌کند. زائر‌سرای رضوی، مکانی دنج در حاشیه کوی سلمان است که هر‌سال مسیر آمدن چند‌هزار زائر آقا امام‌رضا (ع) را از سراسر کشور به این محله و منطقه و شهر هموار می‌کند.

مهمان‌هایی که معرفی می‌شوند

هوا بارانی است و طراوات خاصی به فضای سبز مجموعه بخشیده است. از در که وارد می‌شوی، روبه‌رو بولوار سردار شهید سلیمانی نام دارد. بلوک‌های قدیمی‌تر در حاشیه این بخش زائر‌سرا واقع است. ساختمان اول، بخش پذیرش است. این ساختمان سالن انتظار، نمازخانه و امکانات رفاهی خوبی دارد تا مسافری که از راه دور آمده است، به آرامش برسد.

صابر منوچهری، زائری است که مدت اقامتش تمام شده است و دارد می‌رود. او از قم آمده و از حضور در اینجا راضی است. صابر می‌گوید: از‌طریق دوستانی که قبلا به اینجا آمده‌اند، خبر‌دار شدیم و پیش از آمدن در سایت مجموعه ثبت‌نام کردیم. تمیزی و پیگیری کارکنان اینجا را با مکان‌های دیگر نمی‌توان مقایسه کرد. یک سوئیت آرام داشتیم و دسترسی به حرم مطهر هم عالی بود.

نفر بعد، اما تازه از راه رسیده است و تازه می‌خواهد اسکان یابد. برادرش قبلا به این زائرسرا آمده و رضایت داشته و اینجا را به او معرفی کرده است. خانواده چهار‌نفره صدرا حیدری اهل تهران هستند. او می‌گوید: برادرم از تمیزی اینجا، آرامش و امکانات محیط خیلی تعریف کرد.

خادم امام‌رضا (ع) هستیم

مدیر روابط عمومی مجموعه درباره ساختمان پذیرش می‌گوید: پیش از این، پذیرش اتاق کوچکی بود، اما الان اتاق امانات، اتاق خواب، سرویس بهداشتی و حمام داریم. مهمان پذیرش می‌شود و می‌تواند تا زمانی‌که اتاقش آماده شود، از این مکان استفاده کند.

محمد عربی حدود بیست سال است که در آستان قدس رضوی خدمت می‌کند و حدود یک‌سالی می‌شود که روابط عمومی زائر‌سرا را برعهده دارد.

«اولین برخورد زائر با مجموعه در پذیرش اتفاق می‌افتد.» سعید جلیلی مسئول خانه‌داری با بیان این جمله ادامه می‌دهد: ورود زائر اگر با برخورد خوب همراه باشد، خاطره‌ای خوب برایش می‌ماند. زائر این دیدگاه را دارد که همه خادم امام‌رضا (ع) هستند و انتظار دارد فضایی متفاوت از هتل را تجربه کند.

همیشه به کارکنان قسمت خانه‌داری می‌گوییم حتی اگر زائران در اتفاقات پیش‌آمده مقصر یا ناراحت بودند و با شما برخورد خوبی نداشتند، بازهم شما بگویید چشم و برخورد نامناسب نکنید. تلاش ما این است که برای مشکلات راه‌حلی پیدا کنیم، حتی در مسائل شخصی و خصوصی که برای زائران پیش می‌آید. در چند‌سالی که اینجا هستم، بیشتر میهمانان از فضا و خدمات این زائرسرا رضایت داشته‌اند.

همه نیاز‌های زائر فراهم است

همراه محمد عربی به‌سمت بلوک‌ها می‌رویم. در مسیر، مجموعه را معرفی می‌کند و می‌گوید: زائرسرا در خیابان چمن‌۹۹ و حاشیه بولوار چمن قرار دارد. در اینجا بالغ‌بر ۲ هزار تخت در شانزده‌بلوک و ۳۷۴‌سوئیت فعال است. از مرداد سال‌۱۴۰۱ که با تدبیر تولیت آستان قدس رضوی، مدیریت اینجا تغییر کرد، تغییرات زیادی رخ داده است؛ یک نمونه آن، طرح توسعه ساختمان پذیرش بود. قبلا پذیرش یک اتاق ۲ در ۳ بود.

بازسازی کامل فاز یک، از دیگر تغییرات یک سال گذشته در این مجموعه است. اتاق‌های شش‌بلوک کامل بازسازی شده است. اتاق‌ها پیش از این به‌صورت سوئیت و دارای پنج‌تخت بود. اگر تعداد زائران کم بود، باقی تخت‌ها خالی می‌ماند؛ بنابراین این اتاق‌ها را به اتاق‌های سه، چهار و پنج‌تخته تغییر دادیم.

به بعضی سوئیت‌ها نیز اتاق خواب اضافه کردیم که مورد استقبال زائران قرار گرفت. اتاق کنفرانس، نانوایی، فروشگاه، کافی‌شاپ، رستوران به این زائرسرا اضافه شده است و زائر می‌تواند همه نیاز‌های خود را در این مجموعه برطرف کند. کافی‌شاپ و رستوران، خدمات مورد‌نیاز را با کیفیت و کمترین هزینه به زائران ارائه می‌کند. همچنین ۲ هزارو ۴۰۰ متر فضای سبز ایجاد شده است.

نانوایی مهمان‌سرای حضرت (ع)

نام هر بلوک یکی از القاب امام‌رضا (ع) است؛ القابی همچون امام رئوف (ع)، قائم آل محمد (ص)، معین‌الضعفا (ع)، شمس الشموس (ع) و.... ساختمان‌ها دو‌طبقه هستند و فضای اطرافشان سرسبز است. از در که وارد می‌شویم، ابتدا راهرو و بعد پاگرد طبقه دوم و ورودی طبقه اول است.

در اتاق‌ها اسباب پخت‌و‌پز ندارند و به‌جای آن، یک آشپزخانه برای بلوک در‌نظر گرفته شده است. داخل اتاق‌ها هم چای‌ساز دارند. وارد یکی از اتاق‌های خالی می‌شویم. فضایی آرام و تمیز که با دقت مرتب شده است. بین بلوک‌ها جا برای پارک خودرو مهیاست.

باهم به‌سمت بلوک‌های دیگر می‌رویم. بعضی آشپزخانه ندارند و کف‌پوش راهرو نیز همانند گذشته، سنگی است. فاز سه این مجموعه که درحال ساخت است، دوطبقه نخواهد بود. در انتهای مجموعه، نانوایی توجه‌ام را جلب می‌کند که علاوه‌بر پخت نان برای میهمانان، تهیه نان مهمان‌سرای حرم مطهر را نیز بر‌عهده دارد. ساعت کاری هم ۸ شب تا ۶ صبح است.

خواهر‌های میهمان اتاق وقفی

از بولوار شهید فخری‌زاده در مجتمع رد می‌شویم. چشمم به بلوک «یا علی بن موسی الرضا (ع)» می‌افتد. به داخل بلوک می‌رویم. چند خانم مسافر در‌حال بیرون‌آمدن از اتاقشان هستند. چهاربانوی پا‌به‌سن گذاشته از یزد آمده‌اند و اولین‌بار است که مهمان این زائرسرا شده‌اند.

طوبی رفیع‌زاده، صغری بیگم بیدوکی، عزت فضایلی و بی‌بی‌فاطمه بیدوکی شاید حدود بیست‌باری به مشهد سفر کرده باشند، ولی این‌بار دوستانه آمده‌اند. این رفیق‌های چهل‌ساله، پنج‌روزی می‌شود که مهمان زائرسرا و مشهد هستند.

بی‌بی‌فاطمه می‌گوید: بلیت قطار گرفتیم و آمدیم. از ایستگاه قطار تا اینجا فاصله‌ای نبود. این سوئیت پنج‌روز در هر فصل، متعلق‌به یک نفر است. آشنای ما نوبت بهارش را به ما داد. در این سفر، همسر و بچه‌ها همراه ما نیستند و می‌خواهیم پنج‌روز دیگر هم بمانیم و یک دل سیر زیارت کنیم.

عربی درباره این شیوه قرار‌داد می‌گوید: عده‌ای با پرداخت هزینه‌ای، به‌صورت دائمی در هر فصل پنج‌روز سوئیت وقفی را در‌اختیار دارند. حال یا خودشان می‌آیند یا آن را در‌اختیار دیگران قرار می‌دهند. سوئیتی که این بانوان در اختیار دارند، از همان نوع قرارداد است.

همیشه دعاگوی ما هستند

به‌سمت خروجی می‌رویم. آمبولانس توجهم را جلب می‌کند. اورژانس ۱۱۵ در مجتمع مستقر است. فروشگاهی هم در سوی دیگر قرار دارد که کالا‌های موردنیاز زائران را عرضه می‌کند، از ساک، چمدان و کوله‌پشتی تا مایحتاج و سوغاتی.

فروشنده این مجموعه، زهره خلج، ۲۵‌سال دارد و به کار در اینجا علاقه‌مند است. او می‌گوید: خریداران ما زائران همین مجموعه هستند. در اینجا با فرهنگ و لهجه‌های مختلف کشور آشنا می‌شوم و دیدن این میهمانان و زائران بسیار دل‌نشین است. همیشه دعاگوی ما هستند.

از بولوار علامه‌امینی به‌سمت دفتر مدیریت می‌رویم که خانواده‌ای تبریزی را آنجا می‌بینم. سه روز است که مسافرت را آغاز کرده و تازه به اینجا رسیده‌اند. لیلا اسدی‌وند می‌گوید: وقتی وارد مشهد شدیم، یک پیامک تبلیغاتی برای برادرم رسید که نشانی اینجا را داشت. محوطه این مجموعه محیط جذابی دارد، ولی ما هنوز داخل را ندیده‌ایم.

لیلا با خنده و لهجه شیرین آذری می‌گوید: فقط یک نکته وجود دارد؛ آن هم اینکه حجاب من کامل است، اما نگهبانی می‌گوید باید چادر سر کنیم. اینجا که حرم نیست!

برخورد نه چندان خوب بازاریان

همراه خانواده اش در حال خارج شدن از زائرسرا و مشهد است. محمدباقر طرفی زاده از اهواز آمده و همراه خانواده اش سه روز در مجموعه اقامت داشته است. او ابتدا از مسئولان شهری تشکر می‌کند که طرح ترافیک اطراف حرم را برداشته اند و می‌گوید: برای زیارت آمدیم و جای خاصی نرفتیم. کمی دنبال شهربازی گشتیم، اما آن را پیدا نکردیم. به بازار رضا (ع) و بازار خیابان اندرزگو هم سر زدیم که بهتر بود نمی‌رفتیم!

من خودم عرب زبان هستم، اما مغازه دار‌ها فقط مشتری‌های عرب خارجی را تحویل می‌گیرند و ما را سربار و دردسر می‌دانند. فروشندگان فراموش کرده اند که در دوره کرونا فقط ما به مشهد آمدیم و خرید کردیم. کمک به اقتصاد وظیفه ما بود. روزنامه شما می‌تواند به فرهنگ سازی مشتری مداری و هم وطن دوستی بپردازد و کمک کند که فروشندگان برخورد صحیح را بیاموزند.

صدای آزاردهنده قطار در کنار زائرسرا

از شهرکرد آمده است و همراه همسر و فرزندش پنج شب در زائرسرا اقامت داشته اند. در ورودی مشهد برایشان پیامک می‌آید و اینجا را پیدا می‌کنند. علیرضا عطایی چهل و سه ساله، نظافت، برخورد خوب کارکنان و آرامش مجموعه زائرسرا را خیلی دوست دارد.

تنها یک موضوع باعث رنجش او شده و آن هم صدای تردد قطار است. مجموعه زائرسرا کنار ریل راه آهن قرار دارد و در طول شبانه روز قطار‌های بسیاری از این مسیر تردد می‌کنند. او در این مدت، از مقبره خواجه مراد و خواجه ربیع و همچنین جمعه بازار شهید شوشتری و شب بازار هدایت هم دیدن کرده و این وسط سری هم به شهر بازی خیام شمالی زده است.

سوئیت‌های خوب و تمیز، اما بدون اجاق

غلامرضا بلندی زاده از اهواز آمده و از مجموعه زائرسرا راضی است؛ فقط گلایه دارد از اینکه داخل سوئیت‌ها هیچ وسیله‌ای برای پخت و پز وجود ندارد. او می‌گوید: جدا از این مسئله، هیچ مشکلی نبود و خیلی راحت با تاکسی اینترنتی به حرم می‌رفتیم و برمی گشتیم. نیتمان زیارت بود و به جز حرم، جای دیگری نرفتیم.

عبدالله رشیدی هم می‌خواسته در ایام دهه کرامت در مشهد باشد. ایلامی است و سومین روز اقامت او و خانواده اش در زائرسراست. او مجموعه را خیلی عالی و برخورد کارکنانش را خوب می‌داند. در این چند روز غیر از حرم به جای دیگری نرفته اند و خودرو خود را هم جایی نمی‌برند.

گران فروشی اطراف حرم

سالی یک بار گذرشان به مشهد می‌افتد و حسابی خبره سفر هستند. از سیرجان آمده اند و چهارشب در زائرسرا اقامت داشته اند. وحید مظفرپور زائرسرا را خیلی دوست دارد، اما قصد دارد سال‌های آینده در هتل‌های اطراف حرم مطهر اقامت کند؛ چون غذا هم با هتل است و از این نظر راحت‌تر هستند. در این مدت به زیارت رفته اند و سری هم به بازار‌های هفده شهریور و بولوار مصلی زده اند. البته از طرقبه، باغ وکیل آباد، باغ پرندگان و باغ وحش هم دیدن کرده اند.

دو شب می‌شود که در زائرسرا اقامت دارند. امین صدیقی هم سی و پنج ساله است و از کرمان به اینجا آمده است. زائرسرای رضوی خیابان چمن را خیلی دوست دارد و اینجا را تمیز و آرامش بخش می‌داند. از مغازه دار‌های اطراف حرم گلایه دارد که خیلی گران فروش هستند.

نانوایی را مثال می‌زند که قیمتش چندبرابر بقیه شهر است. او از نانوایی روبه روی زائرسرا نان خریده است و می‌گوید: اطراف زائرسرا مغازه کم است و فقط خود مجموعه، راه آهن و چند سوله آن طرف خیابان مغازه دارد. کاش نزدیک همین جا بازاری با فروشنده‌های منصف داشت.